SZLAK OTWARTYCH OKIENNIC

Przebieg szlaku:

HAJNÓWKA – Narew – Trześcianka – Soce – Puchły – Trześcianka – HAJNÓWKA

Szlak Trześcianka jest ok. 30 km od Białegostoku i Hajnówki w Dolinie rzeki Narew i Rudnia.

„Kraina Otwartych Okiennic” to przede wszystkim trzy unikatowe pod względem architektonicznym wsie: Trześcianka, Soce i Puchły położone w dolinie Narwi i jej dopływu-Rudni. Specyfiką zabudowań jest bogata dekoracja snycerska w formie nad- i podokienników, okiennic, wiatrownic, narożników, a także dekoracyjnego zdobienia elewacji i szczytów. Ornamentyka ta niespotykana w innych regionach Polski nawiązuje do zdobnictwa stosowanego w rosyjskim budownictwie ludowym.

Szlak Ciełuszkiciągnie się dalej na południe w stronę Hajnówki, ale warto też zboczyć nieco na zachód, wzdłóż doliny reki Narwi – malowniczymi polnymi i leśnymi drogami poprzez nie mniej interesujące wsie Ciełuszki, Kaniuki, Dawidowicze, Pawły do Ryboł.

Mieszkańcy tego terenu to prawosławna ludność pochodzenia Białoruskiego, a język to oryginalna gwara przypominająca mieszaninę języka polskiego, białorskiego i ukraińskiego. Usłyszeć ją można wszędzie – w sklepie, na ulicy, przy rozmowie z gościnnymi „tutejszymi” którzy chętnię nawiązują rozmowę, nierzadko zapraszając w swoje progi. Gościnność i otwartość mieszkańców zapewne również miały wpływ na nazwę tego szlaku.

Po drodze, na polach pomiędzy wioskami, natrafić można na ludzi uprawiających ziemię tradycyjnymi metodami.

Szczególnie podziwiane zarówno w Socach, Puchłach i Trześciance są również stare krzyże wotywne, a także zabytkowe kapliczki prawosławne (Soce z początku XX wieku, w Trześciance przy drodze na cmentarz parafialny) oraz cerkwie (w Puchłach z 1913r; w Trześciance: parafialna z 1864 r i cmentarna z początku XIX wieku).

„Kraina Otwartych Okiennic” jest elementem projektu „Podlaski Szlak Bociani” realizowanego przez Północnopodlaskie Towarzystwo Ochrony Ptaków. Zadaniem tego pod-projektu jest zachowanie krajobrazu kulturowego doliny rzeki Narew oraz osad położonych w sąsiedztwie Puszczy Białowieskiej. W ramach projektu w 2001 roku odnowiono ozdobne okiennice, okna i narożniki starych drewnianych domów. Wykonane zostały również drobne naprawy stolarskie.

Otwarcia cerkwi w Puchłach dla zwiedzania należy uzgodnić telefonicznie z tamtejszą parafia prawosławną w Puchłach. Otwarcia cerkwi w Trześciance należy uzgodnić z parafia prawosławną w Trześciance. Nabożeństwa w cerkwiach parafialnych są odprawiane w każdą niedzielę i w święta prawosławne.