NARWIAŃSKI PARK NARODOWY

Narwiański Park Narodowy został powołany 21 lipca 1996 r. Jest położony w województwie podlaskim, na terenach należących do gmin: Tykocin, Choroszcz, Turośń Kościelna, Suraż, Łapy, Sokoły i Kobylin Borzymy. Park obejmuje bagienną dolinę Narwi od Suraża do Rzędzian o powierzchni 7350 ha. Wielkim walorem Parku jest naturalny, unikatowy ekosystem doliny rzecznej. Narew, w granicach Parku określana mianem rzeki anastomozującej, płynie wieloma korytami, które rozdzielają się i łączą, tworząc skomplikowaną sieć.

Dominującą powierzchnię zajmują zbiorowiska wielkoturzycowe i szuwarowe. Na obrzeżach doliny spotyka się zbiorowiska łąkowe, zarośla wierzbowe i olsy. Do gatunków objętych ochroną ścisłą należą min: grążel żółty, grzybienie białe, kosaciec syberyjski, wielosił błękitny, kukułka krwista, goździk pyszny, rosiczka okrągłolistna. Płynąc rzeką możemy obserwować różnorodne gatunki roślin wodnych: rośliny starorzeczy – rdestnice pływającą, osokę aloesowatą i żabiściek pływający. W miejscach o najszybszym nurcie możemy zaobserwować kwitnącą na biało czermień błotną. Nad brzegami spotykamy jeżogłówkę gałęziastą, której nazwa pochodzi od kolczastych owocostanów, a także trzcinę pospolitą, pałki wąsko- i szerokolistne oraz tatarak.

Wielkim walorem Narwiańskiego Parku Narodowego jest ornitofauna, występuje tu około 200 gatunków ptaków w tym 154 lęgowe. Bagienna dolina Narwi to również ważne miejsce odpoczynku i żerowania ptaków w czasie ich przelotów. Dogodne warunki życiowe znalazły tu gatunki zagrożone wyginięciem takie jak: bąk, błotniak łąkowy, batalion, dubelt, kropiatka, kulik wielki, sowa błotna, świstun, rożeniec, zielonka, wodniczka i wąsatka. Występują ptaki rzadko spotykane takie jak: brzęczka, rybitwa czarna, podróżniczek, derkacz, dudek, rycyk, zimorodek, trzciniak. Spływając Narwią możemy obserwować gatunki charakterystyczne dla dolin rzecznych: czaple polujące na ryby nad brzegiem rzeki, przelatujące stada kaczek i dzikich gęsi, oblatującego swoje terytorium błotniaka stawowego – symbol Narwiańskiego Parku Narodowego. Usłyszymy klangor żurawi ukrytych w olsach, głos bąka słyszany z odległości 3 km przypominający dmuchanie w pustą butelkę.

Na terenie Parku występuje około 40 gatunków ssaków. Płynąc rzeką często napotykamy ślady obecności bobrów – zgryzy i żeremia bobrowe, a przy odrobinie szczęścia, wieczorem również te gryzonie. Dogodne warunki życia znalazły tu drobne ssaki np. ryjówka aksamitna i malutki, rzęsorek rzeczek. Występuje wiele gatunków drapieżników, najczęściej norki amerykańskie, a ponadto wydry, łasice, kuny. Z większych ssaków są łosie, sarny i dziki.

Wody Narwi zasobne są w ryby wśród nich: szczupaki, sumy, liny, płocie, miętusy, okonie, leszcze. Występują cztery gatunki ryb chronionych do których zaliczamy: różankę, kozę, piskorza i śliza.

Siedziba Dyrekcji Narwiańskiego Parku Narodowego znajduje się w zabytkowym dworze w Kurowie. Został on zbudowany pod koniec XIX wieku jako budynek parterowy, w 1920 roku rozbudowany o jedno skrzydło i piętrową część z tarasem i wieżą zwieńczoną krynelażem. Obok dworu znajduje się zabytkowy park, w którym 51 drzew to pomniki przyrody. Do najcenniejszych okazów należą: dąb bezszypułkowy, jodła kalifornijska, klon czerwonolistny, aleja lipowa i aleja świerkowa prowadząca na przystań. Założenie dworskie oddzielone jest kamiennym murem od reszty wsi. W budynku znajduje się poza tym niewielka ekspozycja przyrodnicza przedstawiająca walory doliny rzeki i tradycyjne narzędzia rybackie używane przez mieszkańców nadnarwiańskich wsi.